Ułatwienia dostępu

Aktualności

Przywrócenie drożności morfologicznej rzeki Białki Lelowskiej

post-na-fb-LP-1

W czerwcu 2025 r. podpisana została umowa z WTU Sp. z o.o. na przygotowanie dokumentacji przedprojektowej pt. „Przywrócenie drożności morfologicznej rzeki Białki Lelowskiej"

Całość działań w ramach projektu realizowana jest w ścisłej współpracy z Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska w Katowicach i Kielcach. Prace projektowe prowadzone są z pełnym uwzględnieniem ekspertyz oraz rekomendacji opracowanych przez RDOŚ dla obszarów objętych ochroną przyrodniczą, co gwarantuje zgodność interwencji z celami ochrony siedlisk i gatunków.

Cieki wodne objęte planowanymi działaniami znajdują się w Planach Gospodarowania Wodami (PGW) z przypisanym celem osiągnięcia lub utrzymania ciągłości ekologicznej, w szczególności w kontekście migracji ichtiofauny – zwłaszcza gatunków chronionych i cennych z punktu widzenia różnorodności biologicznej.

W ramach projektu przewidziano udrożnienie łącznie 9 barier migracyjnych, w tym 6 obiektów zlokalizowanych na Białce Lelowskiej oraz 3 na rzece Pilicy. Selekcja lokalizacji została dokonana we współpracy z RDOŚ w ramach wspólnej inicjatywy mającej na celu identyfikację kluczowych przeszkód dla migracji ryb i innych organizmów wodnych. Realizacja tych działań znacząco przyczyni się do poprawy stanu ekologicznego obu cieków oraz wsparcia procesów odtwarzania naturalnych korytarzy migracyjnych.

W ramach tego zadania zaplanowano udrożnienie kilku kluczowych miejsc:

  1. Jaz w Wąsoszu - obecnie ogranicza przepływ wody, co zaburza naturalne procesy w rzece. Zostanie przebudowany, by poprawić równowagę hydrodynamiczną.
  2. Próg w Koniecpolu - utrudnia migrację ryb, szczególnie przy niskim stanie wody. Zostanie dostosowany do potrzeb ichtiofauny.
  3. Przepusty drogowe w Wąsoszu - obecnie zbyt szybki przepływ w rurach uniemożliwia migrację wolniej pływających gatunków, takich jak głowacz białopłetwy. Zostaną przebudowane, by umożliwić swobodny ruch organizmów wodnych.
  4. Jazy w Bogumiłku i Białej Wielkiej - całkowicie blokują migrację ryb. Zostaną udrożnione, by przywrócić ciągłość ekologiczną rzeki.
  5. Jaz na Młynówce - również zostanie dostosowany do potrzeb środowiska.
  6. Próg na Pilicy niedaleko Łysakowa
  7. próg na Pilicy pod Wąsoszem
  8. próg na Pilicy (50°44'58.2"N 19°41'03.7"E).

Realizacja powyższych działań będzie połączona z zaprojektowaniem i wykonaniem tarlisk żwirowo - kamiennych dla minoga strumieniowego i ryb litofilnych.

Białka Lelowska uchodzi do Pilicy w Koniecpolu. Przez lata różne budowle hydrotechniczne - takie jak jazy, progi i przepusty - utrudniały migrację ryb i innych organizmów wodnych, prowadząc do fragmentacji siedlisk i pogorszenia stanu ekologicznego wód. Udrożnienie jej biegu pozwoli na swobodną migrację ryb między obszarami Natura 2000: Białka Lelowska, Suchy Młyn i Dolina Górnej Pilicy. Dzięki temu poprawi się stan ekologiczny wód, a rzeka odzyska swoją naturalną różnorodność biologiczną. Odtworzenie ciągłości ekologicznej pozwoli na powrót licznych gatunków ryb, które historycznie występowały w tej części dorzecza. Jednocześnie zmniejszy się presja drapieżnicza pstrąga potokowego na gatunki chronione, będące przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 Białka Lelowska.

Działania na Białce Lelowskiej są komplementarne z dwoma innymi projektami zgłoszonymi do programu FEnIKS 2021-2027:

  • Rewitalizacja zbiornika Sulejów
  • Budowa przepławki na jazie Brzustówka

Te działania renaturyzacyjne spowodują udrożnienie Białki i Pilicy wraz z ich dopływami na odcinku ponad 57,6 km. 


Poniższe zdjęcia przedstawiają Białkę Lelowska wraz z wybranymi do udrożnienia miejscami. 

 
Chcesz dowiedzieć się więcej?

Wszystkich włodarzy, mieszkańców oraz sympatyków zlewni Pilicy, dla których szczególnie ważne jest środowisko naturalne i konieczność dbania o jego stan zapraszamy do dialogu poprzez kontakt z nami

Copyright © 2025 LIFE Pilica